İznik Ustası | Mehmet Gürsoy

Mehmet Gürsoy, kökeni Osmanlı İmparatorluğu'ndaki en iyi eserlerden bazılarını üreten İznik geleneğine dayanan bin yıllık bir sanat formunu uygular. Ayırt edici renkleri ve desenleriyle İznik çinileri, İstanbul'daki Sultanahmet Camii'nde kullanılmış ve bu ünlü simgenin ismine katkıda bulunmuştur. Mehmet'e göre, "İznik seramikleri Osmanlı İmparatorluğu'nda üretilen en iyi seramikler arasındaydı ve günümüz İslam dünyasında en çok aranan halk sanatlarından biri olmaya devam ediyor." Batı Anadolu'da bir kasaba olan İznik, Bizans kenti İznik'in günümüzdeki halefidir. Erken tarihinde önemli bir Roma ve Bizans şehriydi. İznik daha sonra 1078'de Selçukluların ve 1331'de Osmanlıların eline geçti. Osmanlı İmparatorluğu'nun egemenliği altında bile, İznik'in ünlü olduğu çinilerde bu diğer kültürlerin izleri devam etti. Mehmet Gürsoy'un işinin kalitesi, İznik çiniciliği sektörünün yeniden doğuşunda önemli bir rol oynamıştır. Aslında, uzmanlaştığı tekniği ancak antik İznik yazılarını inceledikten sonra geliştirdi. Mehmet, çiçek ve hayvan desenlerini dekoratif tabaklar, kaseler, çiniler, vazolar ve sürahiler üzerinde üreterek sürdürüyor. Ayrıca, Mehmet, İznik geleneğinde çalışan diğer sanatçılar gibi, İznik seramiklerine özgü kendi renklerini üretiyor. İznik geleneği aceleye getirilemeyecek bir süreci içeriyor. Gürsoy, "Yakındaki ocaklardan alınan doğru kil karışımı kaolin ile karıştırılıyor, eleniyor ve ince bir macun haline getiriliyor ve ardından tanklarda dinlenmeye bırakılıyor," diye açıklıyor. "Daha sonra kil hamuru silindirlerden geçiriliyor ve doğru esnek doku elde edilene kadar tekrar dinlenmeye bırakılıyor." Ancak bu, bu özel kil ile çalışmanın yalnızca başlangıcı. Bir sonraki adım, formların yapılması. Bu formlar, düzeltilmeden ve kuvars içine daldırılmadan önce kurumaya bırakılıyor.

Gürsoy, “Geleneksel olarak bu çinilerde yüzde 85 kuvars kullanılıyor ki bu seramik üretiminde eşi benzeri olmayan bir orandır” diye ekliyor. Desenler elle boyanmadan ve formlar fırında pişirilmeden önce bir kurutma işlemi daha yapılıyor. Daha sonra her parça ikinci kez pişirilmeden önce bir sır tankına daldırılıyor. 1950 doğumlu Mehmet Gürsoy, kariyerine okul öğretmeni olarak başlamış. Ancak bu antik çanak çömlek üzerindeki desenlere aşık olmuş, öğretmenliği bırakmış ve kalbinin sesini dinleyerek İznik geleneğinin yeniden doğuşunda önemli bir rol üstlenmiş. Yıllar geçtikçe Mehmet bu sanat formunun ustası olmuş. İlk Uluslararası Seramik Kongresi Yarışması’nda tabak ve vazo kategorisinde birincilik, panel kategorisinde ikincilik ödülü almış. İstanbul Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde Dr. Muhsin Demironat’ın seçkin öğrencisi olan Mehmet, o tarihten bu yana yirmi yedi yıldır seramik yapımını ve güzel sanatları icra ediyor ve öğretiyor.